Są regiony szczególnie hojnie obdarzone przez naturę, ale i kulturę, by przyciągać do siebie odwiedzających. W naszym kraju znajduje się wśród nich Podhale. Utożsamiane przez niektórych z Tatrami ma jednak o wiele większy zasięg i jest idealnym miejscem wypoczynku, szczególnie dla osób ceniących aktywność o każdej porze roku. Piękne widoki, zabytki kultury tradycyjnej, szlaki piesze i rowerowe, ośrodki narciarskie, kąpieliska termalne – ten niewielki teren położony u podnóża Tatr to świetne miejsce na wypoczynek.
Gdzie jest Podhale?
Podhale jest przede wszystkim regionem kulturowym, który położony jest pod północnymi stokami Tatr. Nazwa nawiązuje właśnie do położenia pod halami, czyli wypasowymi łąkami wysokogórskimi. Na wschodzie za jego granicę przyjmuje się rzekę Białkę aż do jej ujścia do Jeziora Czorsztyńskiego i Dunajca. Do głównych miast i miejscowości regionu należą Nowy Targ, Zakopane, Kościelisko, Białka Tatrzańska, Bukowina Tatrzańska, Biały Dunajec, Szaflary czy Poronin. Wielka Encyklopedia Tatrzańska podaje także, że do Podhala zaliczane są miejscowości, takie jak Czorsztyn, Kluszkowce, Mizerna czy Maniowy, które geograficznie leżą już w Pieninach lub Gorcach.
W niektórych opracowaniach wydziela się Skalne Podhale, do którego należy obszar od Zakopanego, Kościeliska i Witowa po Brzegi i Bukowinę oraz Niżne Podhale obejmujące pozostałą część tego terenu. Północna część regionu od czasów średniowiecza opierała się głównie na rolnictwie, zaś południowa na pasterstwie.
Krajobraz Podhala to głównie dość łagodne góry typu beskidzkiego osiągające wysokości do około 1200 m n.p.m. W jego skład wchodzi m.in. malownicze Pogórze Gliczarowsko-Gubałowskie z Gubałówką. Od południa zamyka je łańcuch Tatr, dlatego też region jest świetną bazą wypadową na wędrówki w Tatrach.
Podhale – atrakcje dla aktywnych
Położenie i ukształtowanie terenu Podhala sprawia, że jest to idealny teren do uprawiania turystyki aktywnej. Wypoczywając w miejscowościach regionu, można z łatwością dostać się na tatrzańskie szlaki. Do niezwykle popularnych wycieczek należą trasy w Dolinie Chochołowskiej, Kościeliskiej, dojście do Morskiego Oka, Dolina Pięciu Stawów czy Hala Gąsienicowa ze schroniskiem Murowaniec. Ale wędrować można także po szlakach Pogórza Gliczarowsko-Gubałowskiego, np. z Zębu, najwyżej położonej wsi w Polsce, przez Gubałówkę do Chochołowa. To niezwykle widokowa trasa, z której podziwiać można panoramę Tatr.
Atrakcje Podhale ma również takie, jak wspaniałe widoki na Tatry. Oprócz samego Grzbietu Gubałówki piękne krajobrazy roztaczają się m.in. z Głodówki, a wystarczy przejechać przez Białkę, by znaleźć jedne z najlepszych punktów widokowych w całej Małopolsce – w Czarnej Górze czy na Przełęczy nad Łapszanką.
Podhale ma też popularne trasy rowerowe. Przebiega tędy część szlaku Velo Dunajec, który ma swój początek w Zakopanem. Dla bardziej zaawansowanych rowerzystów wyzwaniem może być liczący 288 km polsko-słowacki szlak rowerowy Wokół Tatr.
Zimą na Podhalu najpopularniejszą atrakcją są narty, szczególnie w wydaniu zjazdowym. Najważniejszymi ośrodkami narciarskimi są tu Bukowina Tatrzańska, Białka Tatrzańska, Małe Ciche, Zakopane, Czorsztyn oraz Czarna Góra. Z kolei na biegówkach pojeździć można w Białce Tatrzańskiej i w okolicach Nowego Targu.
Podhale słynie ze źródeł termalnych, które wykorzystywane są w kilku działających na tym terenie parkach wodnych. Gwarantują one relaks w ciepłych wodach o każdej porze roku. Parki wodne wykorzystujące źródła termalne znajdują się w Bukowinie Tatrzańskiej (Termy Bukovina), Białce tatrzańskiej (Terma Bania), w Szaflarach (Termy Szaflary i Termy Gorący Potok).
Tradycyjne atrakcje – Podhale i jego kultura
Podhale zaliczane jest do najbardziej tradycyjnych regionów w Polsce. Zachowała się tu żywa kultura góralska, która wciąż jest kultywowana, a atrakcje, takie jak Karnawał Góralski w Bukowinie, wyścigi kumoterek i inne przyciągają wielu gości. W restauracjach Podhala króluje tradycyjna kuchnia góralska. Można tu też kupić tradycyjne sery owcze, takie jak oscypki, bryndzę i bundz.
W wielu miejscowościach zachowały się drewniane kościoły oraz zabudowa. Można je zobaczyć w Białce Tatrzańskiej czy Jurgowie. Niezwykle cenne są drewniane budynki w stylu zakopiańskim, na czele z kaplicą na Jaszczurówce w Zakopanem, zakopiańskimi willami – Kolibą, Harendą, Atmą i innymi. W części z nich mieszczą się obecnie muzea pozwalające na zobaczenie także wnętrz wykończonych w drewnie.