Kraków to kopalnia atrakcji turystycznych, ale także tętniące życiem miasto. Jak wiele rozwijających się przez wieki ośrodków ma też swoje tajemnice i miejsca niewidoczne na pierwszy rzut oka. Ukryte pod ziemią lochy, katakumby, piwnice i schrony służyły w przeszłości różnorodnym celom. Dziś do wielu z nich możemy wejść i traktować je jako kolejną trakcję lub miejsce spotkań i rozrywki. Zejście pod ziemię budzi czasem pewne obawy, ale warto je przełamać i odkryć zupełnie inne oblicze Krakowa.

Podziemia Rynku w Krakowie

Pod Rynkiem Głównym i w zasadzie całym Starym Miastem od czasów średniowiecznych powstawały piwnice. Służyły głównie do przechowywania towarów sprzedawanych w kramach i straganach kupieckich, ale też jako spiżarnie dla mieszkańców. Obecnie spora część piwnic znajdujących się w okolicach Sukiennic i Kościoła Mariackiego została zmieniona w muzeum Podziemia Rynku.

To miejsce, gdzie można przenieść się w czasie i podczas zwiedzania multimedialnej wystawy „Śladami europejskiej tożsamości Krakowa” cofnąć się aż do X w. Dzięki licznie zgromadzonym zabytkom umiejscowionym w podziemnym parku archeologicznym zwiedzający poznają średniowieczne dzieje Krakowa, zarówno sprzed, jak i po lokacji na prawie niemieckim. Zgromadzone przedmioty dotyczą w dużym stopniu życia codziennego miasta.

Można tu poznać przedlokacyjną osadę, przemiany handlu i transportu w średniowieczu, zajrzeć do kupieckich kramów, czy w końcu zobaczyć nekropolię pochodzącą z XI w. Przestrzeń zorganizowana jest między zabytkowymi murami, które odkryto podczas badań archeologicznych prowadzonych pod Rynkiem.

Podziemia krakowskie – katakumby  

Zaadaptowane do celów muzealnych Podziemia Rynku są dość dobrze znane wśród turystów. Ale nie jest to jedyne miejsce w Krakowie, gdzie pod ziemią czekają tajemnice. Przy ulicy Reformackiej, w pobliżu Rynku stoi barokowy kościół św. Kazimierza należący do klasztoru Zakonu Braci Mniejszych (tak zwanych reformatów).

W jego podziemiach znajdują się niezwykłe katakumby, w których pochowano około 1000 osób, zarówno zakonników, jak i członków znanych rodzin krakowskich. Panujący w podziemiach specyficzny mikroklimat doprowadził do mumifikacji ciał, które nie uległy rozkładowi. Dziś znajduje się tu około 60 trumien, w niektórych z nich wieka wymieniono na szklane, umożliwiające zajrzenie do środka. Krypty były dostępne dla turystów na początku XXI w., ale ze względu na wzrost poziomu zawilgocenia zagrażający mumiom, zostały zamknięte.

Obecnie planowany jest remont generalny, obejmujący m.in. zapewnienie odpowiedniej wentylacji i osuszenie pomieszczeń. O tym, czy w przyszłości będzie można znów schodzić do katakumb, zadecydują zakonnicy wraz z konserwatorem zabytków. Najbliższe tego typu katakumby znajdują się w Czechach w Brnie.

Ślad zimnej wojny – podziemia Nowej Huty

Musimy zrobić teraz przeskok o kilka wieków do przodu. Okres po II wojnie światowej naznaczyła tak zwana zimna wojna i obawa przed wybuchem konfliktu między Stanami Zjednoczonymi i ich sojusznikami oraz Związkiem Radzieckim i państwami Układu Warszawskiego. W całej Polsce na wypadek tego konfliktu powstawały schrony. W Krakowie ich największy kompleks znajdował się w nowobudowanej wówczas dzielnicy, czyli Nowej Hucie.

Dziś dwa z tych schronów udostępnione są do zwiedzania. Zarządza nimi Muzeum Nowej Huty. Jeden ze schronów mieści się pod jego siedzibą w dawnym Kinie Światowid przy Placu Centralnym, drugi zaś na osiedlu Szkolnym 37 pod Zespołem Szkół Mechanicznych. Podziemne przejście łączy kino Światowid z podziemiami kombinatu hutniczego, gdzie zobaczyć można podziemne stanowisko dowodzenia.

Podziemny Kraków – miejsce rozrywki i zabawy

Ale podziemny Kraków to nie tylko muzea. W rejonie Starego Miasta ponad 100 lokali – restauracji, barów, klubów, kabaretów mieści się w piwnicach. Klimatyczne wnętrza korespondują z panującą atmosferą, a wiele z tych miejsc, jak Piwnica Pod Baranami czy Loch Camelot ze słynnymi kabaretami, cieszą się od dziesięcioleci zasłużoną sławą.