Kopce sypane były przez ludzi od czasów prehistorycznych. W głównej mierze upamiętniały ważne lub wybitne postaci oraz wydarzenia o szczególnym znaczeniu. W przeszłości służyły także jako grobowce dla przywódców i bohaterów. Nie są czymś całkowicie niezwykłym, a w całej Polsce jest ich około 350. Jednak żadne miasto nie może się pochwalić taką liczbą kopców jak Kraków. Na terenie miasta jest ich aż 5, a najstarsze pochodzą z wczesnego średniowiecza. Kopce krakowskie to doskonałe miejsca na spacery.
Najstarsze kopce w Krakowie
Dwa najstarsze krakowskie kopce zostały usypane we wczesnym średniowieczu, naukowcy szacują, że w VII-VIII w. Ich nazwy, Kopiec Kraka lub Krakusa oraz Kopiec Wandy nawiązują do legendarnego władcy Krakowa oraz jego córki, która nie chcąc ożenku z niemieckim księciem, rzuciła się w wody Wisły. Obydwa kopce miały według legendy być miejscami pochówku Krakusa i Wandy, jednak nie zostało to potwierdzone w badaniach archeologicznych.
Kopiec Krakusa znajduje się w dzielnicy Podgórze, w południowej części Krakowa. Ma on 16 m wysokości i jest ogólnodostępny. Oferuje bardzo ładny widok na centrum Krakowa i Wawel. Oprócz hipotezy o tym, że kopiec jest miejscem pochówku Krakusa, pojawiają się wśród historyków inne przypuszczenia. Potwierdzono, że na jego szczycie rósł w przeszłości dąb, co może wskazywać, że było to przedchrześcijańskie miejsce kultu. Są też historycy, którzy wiążą go z ludem Celtów i ich obrzędami, jednak podobnie, nie ma na to twardych dowodów. Podczas prac wykopaliskowych udało się za to poznać konstrukcję kopca opartą na centralnym słupie i systemie wiklinowych przegród wypełnionych kamieniami i ubitą ziemią.
Kopiec Wandy stoi z kolei w Nowej Hucie, w miejscu, gdzie według legendy Wisła wyrzuciła na brzeg ciało księżniczki. Do połowy XIX w. znajdował się w rękach cystersów z Mogiły, a nazwa tej miejscowości łączona jest właśnie z kopcem. Cystersi przekazali kopiec w „ręce narodu”, co szybko wykorzystali Austriacy, otaczając go fortyfikacjami ziemnymi, a później fortem ceglanym, który nie przetrwał do naszych czasów. W 1890 r. kopiec na własny koszt odnowił Kornel Kozerski, a na jego szczycie postawiono rzeźbę projektu Jana Matejki. Przedstawia ona orła w koronie na postumencie z napisem Wanda i wyrytymi symbolami miecza i kądzieli. Dziś Kopiec Wandy jest ogólnodostępny dla zwiedzających.
Kopiec Kościuszki – najsłynniejszy kopiec Krakowa
Bez wątpienia najbardziej znanym z krakowskich kopców jest Kopiec Kościuszki. Ma 34 m wysokości i znajduje się na Salwatorze, na wzgórzu Sikornik, bardzo blisko Błoni Krakowskich, skąd jest bardzo dobrze widoczny. Jest doskonałym punktem widokowym na całe miasto, a przy sprzyjającej pogodzie także na Tatry.
Kopiec został usypany w latach 1820-1823 przez mieszkańców Krakowa na pamiątkę bohatera narodowego Tadeusza Kościuszki, którego w 1818 r. pochowano na Wawelu. Ziemię do sypania kopca przywieziono m.in. z pól bitew pod Racławicami, Maciejowicami, Szczekocinami i Dubienką, w których dowodził Kościuszko.
Usypanie kopca miało być częścią większego upamiętnienia Kościuszki, w skład którego wchodziło też założenie osady dla chłopskich rodzin uczestniczących w insurekcji. Pomysł jednak upadł pomimo wykupienia ziemi pod osadę, ponieważ w 1850 r. Austriacy rozpoczęli fortyfikowanie Krakowa, a Kopiec Kościuszki został wkrótce otoczony fortem.
Obecnie w zabudowaniach fortu mieści się m.in. multimedialne Muzeum Kościuszkowskie z wystawą stałą i wystawami czasowymi. Opiekę nad nim sprawuje Komitet Kopca Kościuszki. Wstęp na Kopiec i do muzeum jest płatny (obowiązuje jeden wspólny bilet), a cały dochód przeznaczony jest na jego utrzymanie.
Narty w Pieninach i na Spiszu
Po sąsiedzku z Podhalem znajduje się Spisz i Pieniny. Na granicy tych regionów są wymienione już stacje w Jurgowie i Czarnej Górze. Jednak to nie wszystko. Bardzo przyjemne i cenione przez narciarzy trasy znaleźć można na Polanie Sosny nad Jeziorem Sromowieckim. Z kolei w samych Pieninach wyciągi narciarskie znajdują się w ich wschodniej części. Pierwsza to stacja narciarska Palenica, do której wjechać można wyciągiem bezpośrednio z centrum Szczawnicy. Druga znajduje się w Jaworkach – Arena narciarska Jaworki Homole z szałasem Bukowniki ma aż 5 tras, które są idealne dla początkujących i średniozaawansowanych narciarzy.
Kopiec Piłsudskiego
Niedaleko Kopca Kościuszki, na wzgórzu Sowiniec w Lasku Wolskim stoi najwyższy w Polsce Kopiec Piłsudskiego. Jego sypanie rozpoczęto w 1934 r. w 20 rocznicę wymarszu I Kompanii Kadrowej Legionów z Krakowa, a w 1935 r. po śmieci Józefa Piłsudskiego postanowiono o nadaniu mu jego imienia. Wewnątrz kopca umieszczono ziemię ze wszystkich pól bitewnych, na których walczyły Legiony Piłsudskiego.
W okresie II wojny światowej Niemcy planowali zniszczyć kopiec, do czego jednak nie doszło. Dziś złożona jest tu także ziemia z pól bitew II wojny światowej oraz miejsc martyrologii lat 1939-1945 i 1945-1956. Z tego powodu kopiec nazywany jest też Mogiłą Mogił. Wstęp na jego teren jest bezpłatny.
Najmłodszy i najmniejszy – Kopiec Jana Pawła II
Kopiec Jana Pawła II znajduje się na Dębnikach, na terenie należącym do Zgromadzenia Księży Zmartwychwstańców. Jest pamiątką VI pielgrzymki Jana Pawła II do Polski i został usypany w dniach 31 maja – 10 czerwca 1997 r. Ma 7 m wysokości i jest ogólnodostępny.
polecamy:
partnerzy:
